Avrasya Yükseköğretim Zirvesi’nde İTÜ ile Bilim Diplomasisinin Ötesine Bakış

İTÜ, 10’uncu Avrasya Yükseköğretim Zirvesi’nde (EURIE) üç gün boyunca bilimsel gelişimin yalnızca bilgiye sahip olmakla değil; iş birliği içinde üretmekle, birlikte düşünmekle ve ortak vizyonlarla hareket etmekle sağlanabileceğine yönelik güçlü bir mesaj taşıdı.

Avrasya Üniversiteler Birliği (EURAS) tarafından 8-10 Nisan 2025 tarihleri arasında Lütfü Kırdar Kongre Merkezinde düzenlenen 10’uncu Avrasya Yükseköğretim Zirvesi’nde yükseköğretim alanında kurumların ilişkilerini nasıl daha güçlü ve sürdürülebilir kılabileceği tartışıldı. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar ve Malezya Yükseköğretim Bakanı Dr. Zambry Abd Kadir etkinliğin açılış konuşmalarında katılımcılara hitap etti.

İTÜ Rektörü Prof. Dr. Hasan Mandal, EURIE’nin ilk gününde YÖK Başkanı Erol Özvar ve Malezya Yükseköğretim Bakanı Dr. Zambry Abd Kadir’in başkanlığında gerçekleşen ve bir ilk olan Türkiye-Malezya Yükseköğretim Ortak Komite Toplantısı’na katıldı.

Prof. Dr. Hasan Mandal toplantıda “Türk Ar-Ge ve İnovasyon Ekosisteminde Ortak Yaratıma Dayalı İş Birliği” konusunda bir sunum gerçekleştirdi. Prof. Dr. Mandal, gerçek anlamda sürdürülebilir bir inovasyon ekosisteminin ancak “birlikte üretme” kültürüyle mümkün olduğunu ifade etti. Dünyada teknoloji geliştirme süreçlerinin tek bir kurumun veya disiplinin sınırlarını aştığını hatırlatan Prof. Dr. Mandal, İTÜ olarak bu anlayışla hareket ettiklerini; üniversiteler, sanayi, kamu ve sivil toplumu bir araya getiren “birlikte teknoloji geliştirme” modelini benimsediklerini belirtti.

Rektörümüz, Türkiye’de “yerli ve millî” vurgusuyla hayata geçirilen projelerin ülkemizi küresel teknoloji liginde üst sıralara taşıdığına ve bu başarı hikâyesinin arkasında, güçlü bir ekosistem yaklaşımı bulunduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Mandal, Türkiye’yi teknoloji üssüne dönüştüren “ortak akıl” modelinin ülkemizdeki üniversitelerin bilgi birikimi, araştırma merkezlerinin altyapısı, KOBİ’lerin üretim kabiliyeti ve büyük ölçekli firmaların sistem/platform oluşturma gücünü bir araya getirdiğinin altını çizdi.

EURIE’nin ikinci gününde 1’inci Malezya-Türkiye Üniversiteler Arası Forumu düzenlendi. Forumda Türkiye ve Malezya üniversiteleri arasındaki iş birliklerini geliştirme potansiyeli değerlendirildi. Prof. Dr. Hasan Mandal, İTÜ’nün liderliğini üstlendiği yüksek teknoloji platformlarında, Malezya’daki yükseköğretim kurumlarının da yer almasının; ortak araştırma projeleri, ortak doktora programları, öğrenci ve araştırmacı değişimleri ve girişimcilik alanında deneyim paylaşımı gibi birçok alanda güçlü bir sinerji oluşturacağına inandığını belirtti.

Zirve kapsamında Malezya Yükseköğretim Bakanlığı Department of Polytechnic and Community College Education (DPCCE) arasında bir niyet mektubu (LoI) imzalandı. Niyet mektubu, akademik değişim programları, ortak araştırma girişimleri, müfredat geliştirme ve öğretim, ortak konferans ve seminerler düzenlenmesi konu başlıklarında karşılıklı çıkar ve iş birliklerini teşvik etmeyi amaçladı.

Zirvenin son günündeki kapanış oturumunda Rektörümüzün katılımıyla gerçekleşen DAAD Perspektifinden Türk-Alman Akademik İlişkilerinin Bugünü ve Geleceği panelinde Türk-Alman akademik ilişkilerinin mevcut durumu ve geleceği ayrıntılarıyla ele alındı. Panelde Prof. Dr. Hasan Mandal’ın yanı sıra, Türk-Alman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cemal Yıldız ve DAAD Genel Sekreteri Dr. Kai Sicks konuşmacı olarak görüşlerini paylaştı.

Panelde Almanya’nın teknoloji alanındaki güçlü altyapısı ile Türkiye’nin genç, dinamik ve yaratıcı insan kaynağı arasında kurulan iş birliklerinin yeni ufuklar açtığı ve bu birlikteliğin bilim diplomasisinin ötesine geçerek teknoloji diplomasisinin stratejik gücünü ortaya koyduğu vurgulandı.

Rektörümüz Prof. Dr. Mandal, “Araştırma ve İnovasyonda Türk-Alman akademik İş Birliği” başlıklı konuşmasında iki ülke arasındaki iş birliğinin geleceği ve araştırma ile inovasyon alanlarındaki fırsatlar üzerine fikirlerini paylaştı.

Prof. Dr. Mandal, İTÜ’nün küresel vizyonuyla, sadece Türkiye’nin değil, dünya çapında bilimsel ve teknolojik gelişmelerin öncüsü olmayı hedeflediğini, İTÜ'nün 250 yıllık bilimsel birikimi ve çok disiplinli araştırma ekosisteminin Almanya'nın endüstriyel derinliği ile birleştiğinde gelecek için umut vadettiğini belirtti. Rektörümüz, bu vizyon doğrultusunda, Türk-Alman iş birliğinin, her iki ülkenin potansiyelini birleştirerek, bilimsel etkileşimin yanı sıra teknoloji odaklı ortaklıklarla küresel inovasyon arenasında güçlü bir etki yaratma fırsatı sunduğunu sözlerine ekledi.

Türkiye'nin genç insan kaynağının kritik alanlarda oluşturduğu sinerjinin doğru bir strateji ve iş birliği sayesinde teknoloji diplomasisi zemininde daha da derinleşmesinin muhtemel olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Mandal, buna ek olarak yenilenebilir enerji ve yapay zekâ alanlarında ortak araştırma merkezleri kurulmasının, sadece Türkiye ve Almanya için değil tüm dünya için fark yaratacak projeler üretebilme potansiyeline sahip olduğunu düşündüğünü söyledi.

Prof. Dr. Hasan Mandal çift diploma programları ve araştırmacı değişimleriyle beslenecek potansiyel iş birliğine dikkat çekerek bunun bilimsel değişimin ötesine geçerek teknoloji üretiminde disiplinler arası çalışma kültürünü güçlendireceğine ve teknoloji transferi mekanizmalarını da geliştireceğine olan inancı dile getirdi. İTÜ’nün vizyonunun mevcut süreçte küresel etkileşimleri artıran bir köprü olmaya devam ettiğini belirtti. Rektörümüz, teknoloji diplomasisi odağında İTÜ’nün bilimsel gelişmelerin ışığında attığı adımlarla Türkiye’nin milli teknolojilerini geliştirecek çalışmaların kararlılıkla sürdüğüne vurgu yaptı.